Εξατομικευμένη Διατροφή

Διαιτολόγιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του καθενός μας που θα μας προστατεύει από ασθένειες.

Κατ΄ αναλογία με την εξατομικευμένη ιατρική- κατά την οποία η προσπάθεια εστιάζεται στην αποκάλυψη προσωπικών μονονουκλεοτιδικών πολυμορφισμών, μεταλλάξεων δηλαδή, υπεύθυνων για την εκδήλωση μιας συγκεκριμένης ασθένειας και τον επιχειρούμενο σχεδιασμό εξατομικευμένων σχετικών φαρμάκων – είναι και η εξατομικευμένη διατροφή· με τα θρεπτικά συστατικά να δρουν ανάλογα με το γενετικό υπόβαθρο του καθενός και να επηρεάζουν τη γονιδιακή έκφραση. Τέτοιες επιδράσεις σχετίζονται με τη διατήρηση της υγείας αλλά και με την πρόληψη ή επιδείνωση ασθενειών.

Η περίπτωση της οστεοπόρωσης
Η οστεοπόρωση λ.χ. είναι μεταβολική ασθένεια των οστών, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστέινη μάζα και επιδείνωση του οστέινου ιστού, κατάσταση η οποία κάνει εύθραυστα τα οστά και προκαλεί μεγάλα προβλήματα στις μεγάλες ηλικίες. Ο μεγάλος βαθμός εμφάνισης της νόσου, που αναμένεται να αυξηθεί κατά τις επόμενες δεκαετίες, καθώς και το κόστος αντιμετώπισης κάποιας θεραπείας υπαγορεύουν την ανάπτυξη προληπτικών στρατηγικών. Τέτοια στρατηγική αφορά τη συσχέτιση της Μοριακής Γενετικής με τον ρόλο της διατροφής, προκειμένου να υπάρξει, σε επιστημονική βάση, μια εφαρμογή της αρχής της εξατομικευμένης διατροφής, συμβουλεύοντας τα άτομα να ακολουθούν ειδική διατροφή στη βάση της γενοτυπικής τους σύστασης.

Η εν λόγω ασθένεια είναι περίπλοκης αιτιολογίας, καθώς η εκδήλωσή της διαμορφώνεται από την αντίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων (διατροφή, κάπνισμα, φυσική δραστηριότητα κ.ά.) και ποικίλων γονιδίων· με το καθένα να ασκεί ήπια δράση στην πυκνότητα των οστών σε μέταλλα και σε άλλους παράγοντες επικινδυνότητας της θραύσης. Τέτοιο γονίδιο λ.χ. είναι του υποδοχέα της βιταμίνης D (VDR), η επίδραση του οποίου τροποποιείται από το ασβέστιο της διατροφής, από τη βιταμίνη D, την καφεΐνη ή άλλους διατροφικούς παράγοντες· όπως και με την αντίδραση του γονιδίου αυτού με άλλα γονίδια, με το γονίδιο α, λ.χ., του υποδοχέα του οιστρογόνου (ΕRα). Μερικά άλλα σχετιζόμενα γονίδια με την οστεοπόρωση είναι του γονιδίου β του υποδοχέα του οιστρογόνου (ΕRβ), της απολιποπρωτεΐνης Ε (ΑpoΕ) και της μεθυλενοτετραϋδροφολικής αναγωγάσης (ΜΤΗFR).

Η κατανόηση της αντίδρασης των κληρονομικών αυτών παραγόντων με περιβαλλοντικούς, ειδικότερα με τους διατροφικούς, μπορεί να ΄ναι η βάση πρόληψης και θεραπείας της οστεοπόρωσης, η βάση της εξατομικευμένης διατροφής για την υγεία των οστών· τέτοιες όμως έρευνες είναι επί του παρόντος πολύ περιορισμένες και φειδωλές στα αποτελέσματά τους, καθώς δεν παρέχουν ακόμη την επιστημονική βάση για τη συμβουλή εφαρμογής μιας συγκεκριμένης διατροφής, ανάλογης με το γενότυπο του ατόμου. Γι΄ αυτό η πολυπλοκότητα της εκδήλωσης και ανάπτυξης της πάθησης δεν έχει καμφθεί.

Τα γονίδια της παχυσαρκίας
Σε ανάλογο επίπεδο βρίσκεται και η κατανόηση της παχυσαρκίας, στην ανάπτυξη της οποίας συμμετέχουν διάφοροι εξωγενείς περιβαλλοντικοί παράγοντες (τρόπος ζωής, ποιότητα και ποσότητα της διατροφής), αλλά και ενδογενείς γενετικοί παράγοντες. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει πρόοδος στη χαρτογράφηση γονιδίων, τα οποία επηρεάζουν μια ποικιλία χαρακτηριστικών που σχετίζονται με την παχυσαρκία και ειδικότερα με τη συγκέντρωση λιπώδους ιστού. Σημαντικό είναι ακόμη το ότι τέτοιες έρευνες δείχνουν την εμπλοκή γονιδίων, που ρυθμίζουν την όρεξη, όπως λ.χ. το ΡΟΜC και το ΜCR4· άλλες προσπάθειες που γίνονται αφορούν επίσης την ταυτοποίηση γονιδίων, τα οποία εμπλέκονται άμεσα στην ποσότητα της τροφής που παίρνουμε· χωρίς όμως επιτυχία κάποιας ουσιαστικής νίκης. Μπορούμε να αποκτήσουμε μια υγιεινή διατροφή ανάλογα με τις παραλλαγές των γονιδίων μας.